دو فاز شدن برق یعنی چه؟
مقدمه
هنگامی که در سیستم برق ساختمان یا محل کار ها سیم وسط ترانس توزیع برق شبکه اصلی قطع شده یا هر دو از یک فاز باشد، اصطلاحا به آن برق دوفازه می گویند. این قضیه ممکن است باعث از کار افتادن و خرابی در وسایل برقی و الکتریکی شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی دو فاز شدن برق و علت آن در سیستم های برق ساختمان بپردازیم. پس برای کسب اطلاعات در این زمینه با ما همراه شوید.
فهرست
دو فاز شدن برق چیست؟
انواع دو فاز شدن برق
علت دو فاز شدن برق چیست؟
تفاوت فاز و نول
راه حل رفع مشکل دو فاز شدن برق چیست؟
خرید استابلایزر در اصفهان
دو فاز شدن برق چیست؟
وقتی که در یک سیستم برق دو فازه جریان نول (Neutral) یا همان سیم ارتباطی قطع می شود، ولتاژ بین نقطه نوری (نقطه اتصال عود) و هر یک از سیم های فاز (Phase) دیگر از دو فاز، می تواند باعث شود که جریان فاز به جای اینکه از طریق معمول خود که به سمت نول راه پیدا می کند، از طریق یک مسیر جایگزین (به عنوان مثال از طریق یک باریکه یا دستگاه الکتریکی) جریان برود.
علت دو فاز شدن
وقتی جریان نول قطع می شود، اگر یک شخص بین یکی از سیم های فاز و نقطه نوری (که معمولاً یک مقدار ولتاژ صفر دارد) برخورد کند، این شخص به دلیل اختلاف ولتاژ بین دو نقطه مختلف، ممکن است به شدت شوک بخورد چرا که ولتاژ بین نقطه نوری و هر سیم فاز ممکن است به اندازه ولتاژ عملکرد برق تغذیه شبکه (معمولاً 110 ولت یا 220 ولت) باشد.
در این شرایط، وجود جریان فاز در هر دو سیم مربوطه نشان دهنده این است که جریانی که باید از نول عبور کند به دلیل قطعی در این مسیر وصله قطع شده است. در نتیجه، جریان به سمت مسیری دیگر (ممکن است از طریق بدن یا دستگاه های الکتریکی) جریان می یابد.
این وضعیت بسیار خطرناک است. زیرا می تواند منجر به شوک الکتریکی شدید یا حوادث دیگر با اثرات جدی برای افراد یا تجهیزات الکتریکی شود. بنابراین، در صورت برخورد با چنین موقعیتی، باید فوراً به یک تکنسین یا متخصص برق مراجعه کرد و تلاش نکرد به صورت شخصی مداخله کنید.
انواع دو فاز شدن برق
دو فاز شدن برق ساختمانی معمولا به دو صورت حقیقی و غیرحقیقی اتفاق می افتد.
1. دو فاز حقیقی (Real Two-Phase)
این اتفاق زمانی رخ می دهد که به جای برق 220 ولت برق 380 ولت به مصرف کننده تک فا داده شود. این مدل دو فاز حقیقی معمولا در شبکه های توزیع برقی قدیمی و کمیاب استفاده می شود. در این سیستم ها دو سیم فازی و یک سیم نول وجود دارد. این نوع سیستم به کمک تبدیل کننده ها و ترانسفورماتور ها برای تبدیل انرژی برق از یک فاز به فاز دیگر استفاده می کند.
2. دو فاز غیرحقیقی (Imbalanced Split-Phase)
این مشکل زمانی رخ می دهد که ترانس توزیع بین برق اصلی قطع شده یا خراب شود. این مدل دو فاز غیرحقیقی یا نیمه حقیقی به طور معمول در سیستم های برق مسکونی استفاده می شود. در این حالت، یک سیم فازی و یک سیم نول وجود دارد، اما با وجود نام دو فازی، واقعاً دو فاز مستقیم وجود ندارد. جریان از سیم فاز به سیم نول عبور می کند و یک سیم دیگر به عنوان سیم نول مورد استفاده قرار می گیرد. این مدل معمولاً برای تأمین برق در خانه ها و ساختمان های مسکونی استفاده می شود و به نوعی از سیستم تک فاز تفاوت دارد.
علت دو فاز شدن برق چیست؟
دو فازی شدن معمولاً در شرایطی اتفاق می افتد که اتصالات یا تغییراتی در سیستم برقی رخ می دهد که منجر به ایجاد وضعیت دو فازی می شود. برخی از عوامل مهم که می توانند باعث بروز دو فازی شدن برق در ساختمان شوند عبارتند از:
1. وصل جابجایی سیم های فاز و نول
اتصال نادرست یا جابجایی سیم های فاز و نول می تواند منجر به دو فازی شدن برق شود. در کنتور برق یا تابلو فیوز، اشتباه در اتصال کابل های فاز و نول می تواند باعث تغییر در نحوه توزیع برق و در نتیجه دو فازی شدن آن شود. اگر تخصصی در این زمینه نداریدف کافی است از یک فرد کاربلد و حرفه ای در این زمینه کمک بگیرید.
2. تغییرات نامناسب در تابلو برق یا تجهیزات الکتریکی
نصب یا تغییرات نادرست در تابلو برق یا تجهیزات الکتریکی می تواند به هم ترازی نادرست و اتصالات غلطی منجر شود که باعث دو فازی شدن برق می شود.
3. خرابی یا نقص در سیستم برقی
خرابی ها یا نقص های سیستم برقی، از جمله قطع یا اتصالات نادرست در سیم ها، تجهیزات الکتریکی یا تابلو برق می توانند باعث دو فازی شدن برق شوند.
4. اشتباهات در تعمیرات یا نصبات الکتریکی
هنگام نصب یا تعمیرات تجهیزات الکتریکی، اشتباهات در اتصالات یا عدم دقت کافی می تواند باعث دو فازی شدن برق در ساختمان شود.
این عوامل می توانند باعث ایجاد وضعیت دو فازی در سیستم برقی ساختمان شوند که می تواند به شوک الکتریکی، خرابی تجهیزات یا مشکلات دیگر منجر شود. برای ایمنی و بهبود عملکرد سیستم برقی، اجرای صحیح و دقیق توسط تکنسین های مجرب و متخصص در اتصالات و تغییرات برق بسیار حیاتی است.
تفاوت فاز و نول
یم فاز و سیم نول دو نوع سیم مختلف در یک سیستم برقی هستند و وظایف متفاوتی را دارند:
1. سیم فاز (Phase Wire)
سیم فاز، یکی از سیم هایی است که جریان برق AC (متناوب) با فاز خاصی را انتقال می دهد. در سیستم های برق دو یا سه فازه، هر فاز با فازهای مختلف به عنوان سیم های فاز (مثلاً A، B، C) نشان داده می شود. سیم های فاز انرژی الکتریکی را از منبع تا مقصد (دستگاه های الکتریکی یا مصرف‌کننده ها) منتقل می کنند. هر فاز یک سیگنال AC با فازی مشخص را انتقال می دهد و در سیستم های تک فاز یا چند فازه، این سیم ها معمولاً با رنگ های مختلف شناخته می شوند (مثلاً قرمز، آبی، سیاه).
2. سیم نول (Neutral Wire)
سیم نول یا همان نقطه نوری، سیمی است که به عنوان نقطه مرجع برای جریان برق AC عمل می کند. این سیم به عنوان مرجعی برای بازگشت جریان برق از دستگاه ها به منبع برق و همچنین برای تعادل و توازن سیستم برقی استفاده می شود. معمولاً این سیم با رنگ سفید یا سفید به پوشیدگی های دیگر مانند نارنجی یا زرد شناخته می شود.</p>
در یک سیستم برقی معمولی، سیم های فاز انرژی برق را از منبع به مصرف کننده منتقل می کنند در حالی که سیم نول به عنوان مرجعی برای تعادل جریان و بازگشت آن به منبع ایفای نقش می کند. این دو نوع سیم با توجه به وظایف متفاوتشان در سیستم برقی، نقش مهمی در ایمنی و عملکرد صحیح آن دارند.
راه حل رفع مشکل دو فاز شدن برق چیست؟
دو راه برای رفع مشکل دو فاز شدن برق وجود دارد. اولی ترانس محافظ برق و دومی استفاده از استابلایزر است.
استفاده از ترانس محافظ یا استابلایزر می تواند از راه حل های موثر برای حل مشکل دو فاز شدن برق باشد. این دو تجهیزات در سیستم برقی به طور گسترده برای حفاظت از دستگاه ها و تجهیزات الکتریکی در برابر نوسانات و اختلالات ولتاژ مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه به توضیح بیشتری در رابطه با آن می پردازیم.
1. ترانس محافظ برق (Voltage Transformer)
ترانس های محافظ برق معمولاً وظیفه کنترل و تنظیم ولتاژ برق را بر عهده دارند. آن ها می توانند ولتاژ را از حداکثر و حداقل مشخصی کنترل کنند و در مقابل نوسانات و افزایش های ناگهانی ولتاژ محافظت کنند. این ترانس ها معمولاً برای تصحیح ولتاژ و ایجاد پایداری در شبکه برق مورد استفاده قرار می گیرند.
2. استابلایزر (Stabilizer9)
استابلایزرها نیز برای تنظیم و استحکام بخشی ولتاژ ورودی برق به تجهیزات الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرند. این دستگاه ها با کنترل و تنظیم ولتاژ ورودی، ولتاژ خروجی را در محدوده مشخصی حفظ می کنند تا از خطر دو فازی شدن برق جلوگیری کنند و تجهیزات را در مقابل نوسانات و ولتاژهای نامطلوب محافظت کنند.
استفاده از این دو تجهیزات می تواند به صورت موثر از دستگاه های الکتریکی در برابر مشکلاتی مانند دو فازی شدن، نوسانات و تغییرات ناگهانی ولتاژ، و نوسانات برق محافظت کند. اما در صورت وجود مشکلاتی در شبکه برق، بهتر است با یک تکنسین مجرب و متخصص برق مشورت کنید تا به راه حل مناسب برای مشکل خود برسید.
نکته!
قبل از انتخاب راه جلوگیری از دو فاز شدن برق توصیه می شود مقاله کاربرد استابلایزر را مطالعه کنید. این دستگاه ها در انواع مختلف وجود دارند و هر کدام کاربرد خاصی ایجاد می کنند. در نتیجه توصیه می شود حتما از این دستگاه ها به خصوص در مراکز حساس استفاده شود.
خرید استابلایزر در اصفهان
اگر قصد خرید استابلایزر برای جلوگیری از بروز این مشکل در ساختمان، اداراتف مراکز پزشکی و… توصیه می شوند آن را از شرکت هایی خریداری کنید که علاوه بر فروش خدمات یگری مانند نصب و راه اندازی و همچنین تعمیر دستگاه را ارائه می کنند. یکی از شرکت های با سابقه در فروش استابلایز در اصفهان، شرکت پویا انرژی پارس است. این مجموعه مورد اعتماد سازمان های بزرگ بوده و برای آن ها استابلایزر، یو پی اس و… نصب و راه اندازی کرده است. برای کسب اطلاعات بیشتر کافی است به سایت مراجعه کرده و محصول و خدمات مورد نیاز خود را دریافت کنید.
سخن آخر
دو فازی شدن برق معمولاً در شرایطی اتفاق می افتد که اتصالات یا تغییراتی در سیستم برقی رخ می دهد که منجر به ایجاد این وضعیت می شود. این مورد باعث آسیب رساندن به سیستم های مختلف می شود. در مشاغل و دستگاه های حساس دو فاز شدن تاثیرات منفی ایجاد می کند و سبب خرابی می شود. در این مقاله به طور کامل به بررسی این مورد پرداختیم. شما عزیزان می توانید سوالات خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.
